Clément Marot : Als een vogel zo vrij

Rondeau parfait. En liberté…
A ses amis après sa délivrance

Een gedicht van de Franse dichter Clément Marot (1496-1544) over 1 mei, de dag dat hij zijn vrijheid hervond.

Qua vorm is het gedicht een rondeau parfait. Alle regels van het eerste kwatrijn keren, één voor één, terug als slotregel van de volgende kwatrijnen. De beginwoorden En liberté ronden het geheel af (vandaar ‘Rondeau’).
Qua inhoud vertelt Marot over zijn tijd in de gevangenis (voorjaar van 1526): Eerst in le Châtelet (Parijs), daarna in Chartres (met milder régime) en hoe hij – dankzij interventie van het Franse hof – is bevrijd. Inhoud en vorm vertellen in dit gedicht hetzelfde verhaal.

Wilt u meer weten over de achtergrond van dit gedicht, lees dan de parallel gepubliceerde uitgebreide webpagina.

Rondeau parfait
À ses amis après sa délivrance
En liberté maintenant me pourmène, Mais en prison pourtant je fus cloué : Voilà comment Fortune me démène. C’est bien, et mal. Dieu soit de tout loué.
Les Envieux ont dit, que de Noé N’en sortirais : que la Mort les emmène ! Maulgré leurs dents le nœud est dénoué. En liberté maintenant me pourmène.
Pourtant si j’ai fâché la Cour romaine, Entre méchants ne fus oncq alloué : Des bien famés j’ai hanté le domaine : Mais en prison pourtant je fus cloué.
Car aussitôt que fus désavoué De celle-là, qui me fut tant humaine, Bientôt après à saint Pris fus voué : Voilà comment Fortune me démène.
J’eus à Paris prison fort inhumaine, À Chartres fus doucement encloué : Maintenant vois, où mon plaisir me mène. C’est bien, et mal. Dieu soit de tout loué.
Au fort, Amis, c’est à vous bien joué, Quand votre main hors du pair1 me ramène. Écrit, et fait d’un cœur bien enjoué, Le premier jour de la verte Semaine,2 En liberté.

Volmaakt rondeel
Aan zijn vrienden, na zijn vrijlating
Als een vogel zo vrij wandel ik nu buiten, ik die ooit vast zat in ‘t cachot Ja, dat is het lot, zo gaat het leven: ‘t zij goed of kwaad: God zij geprezen.
Nijdig snauwden ze me toe: voor Kerst kom je d’r niet uit : Dat de dood hen hale! Bijt je tanden maar stuk, de knoop is ontward. Als een vogel zo vrij wandel ik nu buiten.
Zou ik het Roomse hof ambeteren? In slecht gezelschap was ik nooit, mannen van naam, zocht ik op, en goede heren Ik die ooit vast zat in ‘t cachot.
Inderdaad. Toen zij mij liet vallen, zij die als mens mij alles had gegeven, werd ik al snel aan Bajes toegewijd: Ja, dat is het lot, zo gaat het leven.
De cel in Parijs, onmenselijkheid pur sang In Chartres werd ik zachter opgesloten. Nu ga ik, waarheen mijn lust mij leidt. ‘t zij goed of kwaad, God zij geprezen.
Kortom, mijn vrienden, goed gespeeld. Onovertroefbaar was uw hand: ik ben er weer. Geschreven en van harte goedgekeurd, De eerste dag van de bloeimaand mei, Als een vogel zo vrij.

---

Bronvermelding voor nieuwsgierigen

zie onderaan de parallel gepubliceerde uitgebreide pagina

---

Voetnoten

1. Veelal verbeterd tot ‘parc’. Dan is er een verwijzing naar de gevangenis. Het origineel – door Marot opnieuw geautoriseerd in 1538 – corrigeert ‘parc’ in ‘per’. Een kaartterm? Of short for ‘peril’?. Men weet het niet. Meer info op de pagina
2. Franse uitdrukking voor de eerste week van mei