Israël is echt in gevaar, meer dan ooit sinds de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948

null Beeld The New York Times - Getty Images — Beeld The New York Times – Getty Images

Netanyahu en zijn extreemrechtse fanatiekelingen hebben Israël het afgelopen jaar op meerdere dwaalsporen gebracht, schrijft Thomas Friedman, columnist bij The New York Times. ‘Ze hebben Hamas versterkt en de Palestijnse Autoriteit verzwakt.’
THOMAS L. FRIEDMAN 10 november 2023, 14:37

Voordat ik een paar dagen geleden naar Tel Aviv kwam, waarschuwden mensen me dat het Israël van na 7 oktober een heel ander land was. Ze hadden gelijk. Nooit eerder hebben Israëliërs in zo’n Israël gewoond, nooit eerder hebben Israëlische generaals zo’n natie moeten beschermen, nooit eerder heeft de VS zo’n bondgenoot moeten verdedigen. Ik heb door Israël en de Westelijke Jordaanoever gereisd en begrijp nu waarom er zoveel is veranderd. Het is me zeer duidelijk geworden dat Israël echt in gevaar is, meer dan ooit sinds de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948. En wel om drie belangrijke redenen.

Ten eerste wordt Israël bedreigd door een groep vijanden die er middeleeuwse theocratische wereldbeelden op nahouden en over 21ste-eeuwse wapens beschikken. Ze zijn bovendien niet langer georganiseerd als kleine militiegroepen, maar als moderne legers met brigades, bataljons, cybercapaciteiten, langeafstandsraketten, drones en technische ondersteuning. Ik heb het over het door Iran gesteunde Hamas, Hezbollah, de islamitische milities in Irak en de Houthi’s in Jemen, en zelfs Vladimir Poetin. Deze vijanden zijn er al heel lang, maar in dit conflict bedreigen ze Israël plots allemaal tegelijk en dreigt er een 360-gradenoorlog.

Hoe kan een moderne democratie leven met zo’n dreiging? Precies die vraag willen deze demonische krachten in het hoofd van elke Israëliër planten. Ze zijn niet uit op een territoriaal compromis met de Joodse staat. Hun doel is om het vertrouwen van de Israëliërs te breken dat hun defensie- en inlichtingendiensten hen kunnen beschermen tegen verrassingsaanvallen over hun grenzen heen, zodat de Israëliërs eerst weg zullen trekken uit de grensregio’s en daarna het land helemaal zullen verlaten.

Ik ben verbijsterd over hoeveel Israëliërs dit gevaar nu persoonlijk voelen, ongeacht waar ze wonen, te beginnen met een vriendin die in Jeruzalem woont en me vertelde dat zij en haar man net wapenvergunningen hebben gekregen om thuis pistolen te hebben. Niemand zal hun kinderen stelen en meenemen naar een tunnel in Gaza. Hamas heeft angst gezaaid in vele Israëlische hoofden tot ver over de grens.

Het tweede gevaar dat ik zie, is dat de enige denkbare manier waarop Israël de legitimiteit, de middelen, de tijd en de bondgenoten kan verkrijgen om zo’n moeilijke oorlog met zoveel vijanden te voeren, is als het vastberaden partners in het buitenland heeft, in de eerste plaats de Verenigde Staten. President Joe Biden heeft heldhaftig geprobeerd om Israël te helpen zijn onmiddellijke en legitieme doelstelling na te streven om het terroristische regime van Hamas te ontmantelen. Een regime dat evenzeer een bedreiging is voor de toekomst van Israël als die van de Palestijnen, die verlangen naar een fatsoenlijke eigen staat in de Gazastrook of op de Westelijke Jordaanoever.

Maar de oorlog van Israël tegen Hamas in Gaza gaat gepaard met stadsgevechten die duizenden burgerslachtoffers maken, onschuldige mannen, vrouwen en kinderen. Hamas heeft zich opzettelijk tussen burgers genesteld om Israël te dwingen die onschuldigen te doden wil het de leiders van Hamas doden en zijn kilometerslange aanvalstunnels vernietigen.

Biden kan echter alleen op duurzame wijze de steun voor Israël genereren die het land nodig heeft als Israël bereid is om zich in te laten met een soort diplomatiek initiatief in oorlogstijd, gericht op de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en hopelijk ook in Gaza eens Hamas weg is. Dat initiatief moet aangeven dat Israël bereid is om een tweestatenoplossing te bespreken als Palestijnse functionarissen hun politieke huis op orde krijgen.

Dat leidt rechtstreeks naar mijn derde bezorgdheid. Israël heeft de slechtste leider in zijn geschiedenis, misschien wel in de hele Joodse geschiedenis; hij kan en wil zo’n initiatief niet opstarten. Erger nog, ik ben verbijsterd over de mate waarin premier Benjamin Netanyahu zich blijft vastklampen aan zijn extreemrechtse basis in plaats van tenminste enkele kleine stappen te zetten die nodig zijn zodat Biden Israël de middelen, bondgenoten, tijd en legitimiteit kan geven die het nodig heeft om Hamas te verslaan.

Biden kan Israël niet helpen een coalitie te vormen van Amerikaanse, Europese en gematigde Arabische partners om Hamas te verslaan als Netanyahu’s boodschap aan de wereld blijft: “Help ons Hamas te verslaan in Gaza, terwijl wij de Westelijke Jordaanoever annexeren en daar een racistische Joodse staat opbouwen.”

STRATEGISCH DILEMMA

Laten we bovenstaande gevaren eens uitdiepen.

Afgelopen zaterdagavond kwam een gepensioneerde Israëlische legercommandant langs in mijn hotel in Tel Aviv om zijn visie op de oorlog met me te delen. Ik nam hem mee naar de executive lounge op de achttiende verdieping en toen we in de lift stapten om naar boven te gaan, kwamen we een gezin van vier tegen: twee ouders, een peuter en een baby in een kinderwagen. De Israëlische generaal vroeg hen waar ze vandaan kwamen. “Kiryat Shmona”, antwoordde de vader. Toen we naar buiten stapten, grapte ik tegen de generaal dat ik eigenlijk geen uitleg meer nodig had; 18 verdiepingen en die twee woorden, “Kiryat Shmona” , waren voldoende gebleken om Israëls vreselijk complexe nieuwe strategische dilemma te beschrijven.

Kiryat Shmona is een van de belangrijkste Israëlische steden aan de grens met Libanon. De vader zei dat zijn familie de noordelijke grenslijn was ontvlucht met duizenden andere Israëlische families. Pro-Iraanse Hezbollah-milities en Palestijnse milities in Zuid-Libanon waren namelijk uit solidariteit met Hamas begonnen raketten en artillerie af te vuren en invallen uit te voeren.

Wanneer ze zouden terugkeren? Daar hadden ze geen idee van. Net als meer dan 200.000 andere Israëliërs hebben ze hun toevlucht gezocht bij vrienden of in hotels overal in dit kleine land. En het heeft maar een paar weken geduurd voordat de prijzen van onroerend goed in ogenschijnlijk veiligere steden begonnen te stijgen. Voor Hezbollah is dat alleen al een succes.

Op zondag reed ik naar een hotel aan de Dode Zee om enkele van de honderden overlevende leden van Kibboets Be’eri te ontmoeten, die ongeveer 1.200 inwoners telde, onder wie 360 kinderen. Het was een van de dorpen die het zwaarst getroffen werden door de aanval van Hamas. Er vielen meer dan 130 doden en tientallen gewonden, en er werden meerdere kinderen en ouderen ontvoerd. De Israëlische regering heeft de meeste overlevenden van de kibboets overgebracht naar de Dode Zee, waar ze nu hun eigen school zijn begonnen in de balzaal van het hotel.

Ik vroeg Liat Admati (35), een overlevende van de Hamas-aanval die 11 jaar lang een kliniek voor gezichtscosmetica runde in Be’eri, wat het voor haar mogelijk zou maken om terug te gaan naar haar huis aan de grens met Gaza, waar ze is opgegroeid. “Het belangrijkste voor mij is dat ik me veilig voel”, zei ze. “Voor de gebeurtenissen van 7 oktober had ik vertrouwen in het leger. Dat vertrouwen is nu grotendeels weg. Ik wil niet het gevoel hebben dat we ons de hele tijd achter muren moeten verschuilen terwijl er achter dat hek mensen zitten die op een dag hetzelfde kunnen doen. Ik weet op dit moment echt niet wat de oplossing is.”

Voor 7 oktober dachten zij en haar buren dat de grote dreiging uitging van raketten, dus bouwden ze schuilkelders, maar sinds Hamas-schutters hun dorp zijn binnengedrongen en ouders en kinderen in hun kelders hebben verbrand, weet niemand nog wat je veiligheid kan garanderen. “De kelder was ontworpen om te beschermen tegen raketten, niet tegen een ander mens die je komt vermoorden om wie je bent”, zei ze. Wat het meest ontmoedigend is, concludeerde ze, is dat het erop lijkt dat sommige Palestijnen uit Gaza die in de kibboets werkten, Hamas plattegronden van de omgeving hebben bezorgd.

Veel Israëliërs hebben de door The Times of Israel gepubliceerde opname gehoord van een Hamas-schutter die deelnam aan de aanval van 7 oktober. De man, door zijn vader geïdentificeerd als “Mahmoud”, belde zijn ouders vanaf de telefoon van een Joodse vrouw die hij net had gedood en vroeg hen zijn WhatsApp-berichten te bekijken om de foto’s te zien die hij heeft genomen van enkele van de tien Joden die hij in zijn eentje heeft gedood in Mefalsim, een kibboets vlak bij de grens met Gaza.

“Kijk hoeveel ik er met mijn eigen handen heb gedood! Je zoon heeft Joden gedood”, zegt hij volgens een Engelse vertaling. “Mam, je zoon is een held.” Men hoort zijn ouders schijnbaar juichen. Dit soort huiveringwekkende uitbundigheid verklaart het zelfgemaakte bord dat ik laatst op een stoep zag toen ik door de Joodse wijk French Hill in Jeruzalem reed: “Het is wij of zij.”

De aanval van 7 oktober heeft niet alleen de Israëlische harten voor het lijden van de burgers in Gaza afgesloten. Het heeft ook een diep gevoel van vernedering en schuld veroorzaakt bij het Israëlische leger en de defensie-industrie omdat ze hun meest fundamentele functie niet hebben vervuld, namelijk de grenzen van het land beschermen. En nu wil het leger aan de hele regio laten zien dat het nergens voor zal terugdeinzen om de veiligheid van Israël te garanderen.

Terwijl het leger volhoudt dat het zich aan de oorlogswetten houdt, wil het laten zien dat niemand Israël te slim af kan zijn, zelfs als het Israëlische leger de VS moet trotseren, en ook al heeft men geen solide plan voor het bestuur van Gaza eens de oorlog achter de rug is. Zoals de Israëlische minister van Defensie, Yoav Gallant, woensdag tegen journalisten zei: “Israël kan zo’n actieve dreiging aan zijn grenzen niet accepteren. Het hele idee van co-existentie in het Midden-Oosten is in gevaar gebracht door Hamas.”

ISRAËL OP DWAALSPOREN

Dit lijkt een tijd van oog om oog, tand om tand te worden. Het beleidsdenken zal moeten wachten tot na de rouwperiode. Daarom maak ik me zo’n zorgen over de leiders hier vandaag.

Ik was dinsdag aan het rondreizen op de Westelijke Jordaanoever toen ik hoorde dat Netanyahu zojuist aan ABC News had verteld dat Israël van plan is om “de algehele verantwoordelijkheid voor de veiligheid” in Gaza “voor onbepaalde tijd” te behouden na de oorlog met Hamas. Werkelijk? The Times of Israel berichtte vorig jaar: “Volgens het Israëlische Centraal Bureau voor de Statistiek woonden er eind 2021 9,449 miljoen mensen in Israël (inclusief Israëliërs in nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever). Daarvan zijn er 6,982 miljoen (74 procent) Joods, 1,99 miljoen (21 procent) Arabisch en 472.000 (5 procent) geen van beide.

Het Palestijnse Bureau voor de Statistiek schat de Palestijnse bevolking op de Westelijke Jordaanoever op iets meer dan 3 miljoen en de bevolking in Gaza op iets meer dan 2 miljoen.” Dus Netanyahu zegt dat 7 miljoen Joden voor onbepaalde tijd het leven van 5 miljoen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza gaan controleren, zonder hen enig politiek perspectief te bieden in de vorm van een eigen staat.

Vroeg in de ochtend van 29 oktober, toen het Israëlische leger Gaza binnentrok, tweette Netanyahu – hij verwijderde het bericht later – dat hij de Israëlische defensie- en inlichtingendiensten de schuld gaf slecht werk te hebben geleverd omdat ze niet geanticipeerd hadden op de verrassingsaanval van Hamas. Netanyahu vergat daarbij op de een of andere manier dat de leiders van het Israëlische leger en de inlichtingendiensten hem vaak genoeg hadden gewaarschuwd dat zijn totaal onnodige gerechtelijke coup het leger aan het breken was en dat Israëls vijanden de kwetsbaarheid ervan opmerkten.

Nadat het publiek hem bekritiseerd had voor die digitale messteek in de rug, midden in een oorlog, verstuurde Netanyahu een nieuwe tweet. “Ik had het mis”, schreef hij, “De dingen die ik zei na de persconferentie had ik niet mogen zeggen en ik verontschuldig me ervoor. Ik sta volledig achter de hoofden van de veiligheidsdiensten.” Maar het kwaad was al geschied. Wat als de Gaza-campagne stokt? Welke echte leider zou zich zo gedragen aan het begin van een overlevingsoorlog?

Laat ik er geen doekjes om winden, want de problemen zijn enorm en Israël is, zoals ik al zei, echt in gevaar. Netanyahu en zijn extreemrechtse fanatiekelingen hebben Israël het afgelopen jaar op meerdere dwaalsporen gebracht: ze hebben het land en het leger verdeeld met de frauduleuze justitiële hervorming en enorme investeringen gedaan in nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en religieuze scholen die geen wiskunde geven.

Zodoende hebben ze Hamas, dat nooit een partner kan zijn, versterkt en de Palestijnse Autoriteit verzwakt. Hoe sneller Israël Netanyahu en zijn extreemrechtse bondgenoten vervangt door een echte centrumlinkse of centrumrechtse regering van nationale eenheid, hoe groter de kans dat het land overeind blijft. En hoe groter de kans dat Biden zijn geloofwaardigheid niet zal hebben gekoppeld aan het Israël van Netanyahu.

Deze samenleving is zoveel beter dan haar leider. Het is jammer dat er een oorlog nodig was om dat duidelijk te maken. Ron Scherf is een gepensioneerd lid van Israëls speciale troepeneenheid en een van de oprichters van Brothers in Arms, de Israëlische activistencoalitie die veteranen en reservisten mobiliseerde om zich te verzetten tegen Netanyahu’s gerechtelijke staatsgreep.

Onmiddellijk na de Hamas-invasie richtte Brothers in Arms zich op de organiseren van reservisten en hulpverleners om naar het front te gaan – links, rechts, religieus, seculier: het maakte niet uit – vele uren voordat de incompetente regering dat deed. Het is een opmerkelijk verhaal van volksmobilisatie dat laat zien hoeveel solidariteit dit land nog herbergt en ontsloten zou kunnen worden door een andere premier, een die verenigt in plaats van te verdelen. Of zoals Scherf het tegen mij zei: “Als je naar het front gaat, word je overweldigd door de kracht van wat we verloren hebben.”