ANALYSE
Knessetleden vielen flauw of holden huilend de zaal uit, journalisten zitten als verdoofd na de orgie van geweld die de rauwe video van de Hamasaanval een maand geleden laat zien. Maar de in besloten bijeenkomsten getoonde video is de sleutel tot het Israëlische denken over de strijd tegen Hamas.
Nederlands Dagblad, woensdag 8 november 2023
DEN HAAG – JERUZALEM
Iedereen kijkt doodstil voor zich uit. We hebben net 43 minuten aan ruw beeldmateriaal gezien van de terreuraanval van Hamas, precies een maand eerder. De wreedheid ervan tart iedere beschrijving. Het is wat anders om te schrijven dat baby’s in hun bed zijn vermoord, dan op de opnames van de Hamasterroristen te zien hoe ze de woningen van gezinnen aanvallen en daar iedereen vermoorden die ze kunnen vinden. Ook voor journalisten die terreurbewegingen als ISIS hebben gevolgd en hun video’s en foto’s heeft gezien, is de manier waarop Hamas tekeer is gegaan niet te bevatten. Dit, zo wil Israël laten zien zoals hier op de Israëlische ambassade in Den Haag, is de vijand waarmee we te maken hebben.
De beelden van de terreurorgie van Hamas moeten duidelijk maken waarom de oorlog tegen Hamas in Gaza zo totaal is. Hamas is een vijand die Joden zó haat dat vermoorden niet genoeg is. Veel slachtoffers zijn in brand gestoken, op een manier waarbij vooral het hoofd onherkenbaar is vervormd.
Op sommige plaatsen zijn alleen nog wat verkoolde botresten terug te vinden, zodat de archeologische dienst die ervaring heeft met het identificeren van verkoolde resten te hulp is geroepen. Een van de leidende archeologen in Israël, Aren Maeir, beschreef zijn ervaringen. Hij haalde psalm 23 aan: hij zag daar ‘werkelijk de vallei van de schaduw van de dood’.
voor en na de beelden
Ook de leden van het Israëlische parlement, de Knesset, hebben de film gezien. Ten minste, wie dat kon. Zeker één Knessetlid viel flauw, anderen vluchtten huilend de zaal uit toen de video afgelopen woensdag in de Knesset werd vertoond. Het zijn hun mensen, hun familie, hun vrienden die daar werden vermoord. En, wat net zo hard aankomt als de gruwelbeelden, in de straten van Gaza werd gejuicht als er gegijzelde of gedode Israëli’s werden binnengereden. De beelden zijn ruwe opnames, van bewakingscamera’s, van hulpdiensten, van telefoons van overlevenden en slachtoffers of van Hamas zoals dat ze op de eigen sociale media heeft verspreid. Het is een brokje, nog geen tien procent, van wat er gebeurde die zevende oktober. ‘Israëli’s vragen niet meer hoe het met je gaat, ze vragen nu of je het gezien hebt’, kopte Ynet News zondag erover.
Israëlische burgers kunnen de video niet zien. Die wordt alleen vertoond in besloten sessies of zoals in Den Haag, via een tijdelijke verbinding met Jeruzalem. Ook voor de Israëlische ambassadeur Modi Ephraim en zijn team is het de eerste keer dat ze de beelden zien en het raakt ze hard. Opnames zijn verboden, ook omdat nabestaanden niet willen dat de beelden van hun vermoorde en vaak verminkte geliefden publiek worden verspreid.
Maar hierom voert Israël de oorlog tegen Hamas zoals het die voert.
In de Israëlische politiek geldt wat Ynet News schrijft: er is een voor en een na de video. Zondag werd dat heel concreet. Een van de Arabisch-Israëlische Knessetleden, Iman Khatib-Yassin van Raam (Verenigde Arabische Lijst) stelde dat de Hamas-terroristen geen baby’s hadden vermoord of vrouwen hadden verkracht. Zij had de video niet gezien, haar partijgenoten en ook partijleider Mansour Abbas wel. Die waren duidelijk: ze eisten dat Khatib-Yassin haar zetel zou opgeven.
Dinsdag uitte Abbas, een overtuigd en conservatief moslim, op de Arabisch-talige radio opnieuw zijn afschuw. Geëmotioneerd zei hij dat wat Hamas heeft gedaan, ‘ingaat tegen alles waarin we geloven, in onze religie, in onze islam, in onze menselijkheid’.
wapenstilstand ondenkbaar
De video laat ook zien waarom voor de Israëlische premier Netanyahu en de leden van zijn oorlogskabinet een wapenstilstand met Hamas ondenkbaar is. Dat geeft Hamas de kans alsnog terug te keren en dan komt er vroeger of later opnieuw zo’n aanval – iets wat Ghazi Hamad, lid van de politieke leiding van Hamas op 24 oktober ook verzekerde in een interview met de Libanese televisiezender LBC.
Toch begint er iets te veranderen, ook bij Netanyahu. Want Hamas mag bereid zijn, de burgers in de Gazastrook op te offeren zoals Hamad zei, op Israël ligt grote en terechte druk om die burgers wel te ontzien. Maandagavond zei Netanyahu dat er korte tactische gevechtspauzes mogelijk zijn, waarin humanitaire goederen kunnen worden binnengebracht. Ook opende Israël dinsdag een corridor voor burgers om alsnog uit Gaza-Stad te vluchten.
Het zijn kleine tekenen van wat ambassadeur Ephraim ziet als een proportioneel antwoord: ‘door zelf wel het leven van anderen te respecteren en proberen te sparen’. Maar eenvoudig is dat niet, evenmin als het spreken erover. Daarvoor moet eerst de pijn echt worden erkend – om samen verder te zoeken naar een weg richting vrede, hoe ver die nu ook weg lijkt.