Da pacem Domine Deutsch (Martin Luther) – Verleih uns Frieden
Een gebed/ een lied
Dit gezongen gebed is geen origineel lied van Luther, maar een straightforward berijming van de antifoon Pro pace… (daterend uit de zesde of zevende eeuw, lees ik op de wikipagina). Luthers berijming dateert uit 1529 (crisisjaar bij uitstek voor de hervorming van de kerk. Karel V draaide alles wat hij had toegestaan weer terug).
Sinds 1566 (publicatie van Johann Walter) wordt in de Lutherse traditie dit gebed vaak samengevoegd met het gebed voor de overheid om een ‘Gut Regiment’, d.w.z. de bede dat degenen die de autoriteit en de macht hebben ook daadwerkelijk in staat (en bereid) zullen zijn om die vrede te bewaren, c.q. te bewerkstelligen…, opdat wij – onder hun regering – een gerust en stil leven mogen leiden (citaat 1 Timotheüs 2:2). Dit dubbelgebed lijkt me een zinvolle combinatie. Zonder het tweede klinkt het eerste al gauw gratuit. En dat je een ‘gerust en stil leven kunt leiden’ omdat de overheid goed bestuurt: niet te onderschatten !
De combinatie (tweeledig motet) hoort u ook in bovenstaande opname uit de Geistliche Chor-music van Heinrich Schütz. Betekenisvol: gepubliceerd in 1648, d.w.z. in het jaar van de vrede van Westfalen/Münster, de pacificatie van de godsdienstoorlogen. Tijd om nu ook eens iets anders te leren dan oorlog (dat is snel geleerd, en moeilijk af te leren), tijd om de vrede te leren. En dat “allen die in hoogheid zijn gezeten” hun ambt en plicht verstaan èn uitvoeren. Gewoon doen.
Dick Wursten, 25 februari 2022