Te denken gevend gesprek over de oorlog in Israel/Palestina.
“Maak het jezelf eens wat moeilijker als je over Israel of Gaza/Palestijnen praat. Neem bijvoorbeeld eens geen standpunt in, maar probeer te verstaan, aan te voelen, wat de werkelijkheid is van degenen die daar leven, en hoe zij zich voelen.”
Twee dingen:
- De meeste Israëliërs en Palestijnen zijn op dit moment psychologisch niet in staat om zich in te leven in de ander (empathie). De geest is zo gevuld met eigen pijn dat er geen ruimte is om zelfs maar de pijn van de ander te erkennen. (zie bijv. Yuval Noah Harari in dit interview)
- Des te belangrijker dat de rest van de wereld dat wel doet, harder z’n best doet om ruimte te maken/houden in de eigen ziel voor beider pijn. En dat begint met misschien eerst maar eens geen standpunt in te nemen, maar te luisteren, te luisteren, en nog eens te luisteren.
- Lees ook mijn poging om enkele handvaten aan te reiken op deze website
Transcript van de video (Joris Luyendijk)
Joodse Nederlanders voelen zich niet meer veilig in Nederland. Veel moslims voelen zich al decennia lang achtergesteld in ons land. Zij identificeren zich met de Palestijnen. Al jarenlang naast een reëel volk ook een soort symboolvolk om – wereldwijd – eigen gevoelens van woede, machteloosheid, achteruitzetting, vernedering op te projecteren.
“Ik weet niet of het echt aan het doordringen is in de elite van Nederland, hoe diep dit gaat bij moslim Nederlanders. En ook bij Joodse Nederlanders is het echt existentieel. Die emoties zijn zo heftig en dan komen er dus mensen die er echt niks mee te maken hebben en die vinden het nodig om een standpunt in te nemen. Dan denk ik: Maak het jezelf eens wat moeilijker. Hou eerst eens de menselijkheid van iedereen in het oog. Maar dat is hartstikke zwaar… Mij lukt het niet bij die Hamas terroristen, bijvoorbeeld. Hun menselijkheid, ik zie dat niet meer, maar ik kan me wel de moeder voorstellen: Zo’n moeder: die weet niet dat haar zoon bij de militaire afdeling van hamas zit, want die mag dat niet zeggen. Want dan kan Israel erachter komen. Dus dan gebeurt er zoiets, en als moeder denk je: Zit mijn zoon erbij? En je hoort niks, en dan langzaam wordt duidelijk: Je zoon zat erbij, hij is dood. Dan moet je gaan doen alsof je trots bent, en een moeder heeft dat babytje negen maanden in haar buik gehad, het werd geboren, en net als alle moeders is zij in die eerste maanden bezig geweest met: Hoe gaat het met het babytje, Te koud, warm, krampjes, heeft het honger of dorst. Zo’n moeder droomt er geen moment van dat haar zoon eindigt zoals die zoon nu is geëindigd.
Het is veel makkelijker om te zeggen: Allemaal beesten! Nu weer aan Israëlische kant. Ik had gesprekken toen ik daar woonde met Joodse Israeliers: zo van: Jullie moeten een risico nemen met de Palestijnen, want als je geen vrede sluit, dat gaat knallen. En zeiden ze: Ja risico lopen, makkelijk praten heb jij. Dat doen we al 2000 jaar en het loopt niet goed af. Als ze de kans krijgen, slachten ze ons af in onze bedden. Ik ben er met mijn humanisme altijd tegenin gegaan. En ik ga ook naar de andere kant, naar de Palestijnen. En er zijn mensen die haten, maar er zijn ook anderen. En nu is dit gebeurd. Dit was de diepste angst: afgeslacht worden in je bed, huis voor huis… Fucking hell. [interviewer: Heb jij het idee dat wij hier de de grootsheid van die aanslag begrijpen?] Nee, maar dat komt ook door correspondenten zoals ik. We hebben heel vaak gezegd: “Nou, na deze geweldsescalatie is de kans op vrede kleiner dan ooit…” Maar dit is echt wel iets anders. Bij de slachtpartij van Hamas zijn meer mensen omgekomen dan bij een aantal Israëlische oorlogen met de buurlanden samen. Dit is zoveel groter. En als Israël vergelding uitvoerde, of aanvallen in Gaza, dan gooiden ze een paar huizen plat en dan werd daarop ingezoomd en dan leek dat ook heel groot. Daar heb ik ook in mijn boek over proberen te schrijven: Kijk of er uitgezoomd wordt. Welnu, nu kan je bombarderen en kan je uitzoomen. En dan zie je dat het niet om een paar huizen gaat het gaat om hele stadsdelen. Hele stadsdelen worden plat gegooid met de mensen er nog in. Het is zoveel groter. Wij realiseren ons eigenlijk niet genoeg hoe heftig dat sentiment nu is bij onze Joodse gemeenschap, en onze Islamitische gemeenschap, in Nederland. Dat denk ik echt…
Bij extreem natuurgeweld kan je de noodtoestand uitroepen. Wat we nu hebben is extreem menselijk geweld. En we hebben eigenlijk helemaal geen omgangsvormen. Bij alles denk je: maak ik het probleem hiermee kleiner of groter? Het antwoord op ontmenselijking is nooit nog meer ontmenselijking. Dan trap je in de val die wordt gezet door de onmenselijkers, Ik zou zeggen … Je kan iets even op sociale media gooien, ofzo. Maar kijk eerst eens even hoe dat land echt is. En vraag je af, of de wereld daarmee echt geholpen is, nog los van het feit dat je na een avond YouTube filmpjes kijken niet snapt hoe dit conflict in elkaar zit. Daar heb je jaren voor nodig. Ja, het maakt jou kwaad. Nou ja. Ik maak me echt zorgen, want dit is nog niet klaar. Dit kan heel groot en heel naar worden. En wat daar gebeurt werkt hier echt door.