De laatste twee delen van de Nachgelasse Fragmente |Nagelaten fragmenten – in de Nederlandse editie deel 6 en 7, in de Duitse 12 en 13 – bevatten de tekst uit 22 handschriften, te weten 15 grotere schriften, 3 notitieboeken en 4 mappen met losse vellen.*
Deze hebben een speciaal belang, omdat zij (door de volledige en manuscript-getrouwe weergave van alle fragmenten, ontwerpen, plannen en titels vanaf herfst 1885 tot aan het einde van Nietzsches creatieve leven begin 1889) al het materiaal bevatten om het heikele punt aangeaande Nietzsches zogezegde hoofdwerk (Der Wille zur Macht | De wil tot macht) definitief te beslechten.
In chronologische opeenvolging gelezen bieden de fragmenten een precies en bijna ononderbroken beeld van zijn denken en van zijn literaire intenties van (herfst 1885 tot begin januari 1889 (het moment van zijn collaps). Ze bewijzen – zonder dat als doelstelling te hebben – dat de door en Elisabeth Förster-Nietzsche samengestelde compilatie Der Wille zur Macht – waaraan in alle Nietzsche-edities werd vastgehouden, terwijl eigenlijk al bijna vanaf het begin duidelijk was dat het op willekeur (d.w.z. eigen voorkeur) was gebaseerd – editorisch onhoudbaar en inhoudelijk buitengewoon dubieus is, om niet gewoon te zeggen: leugenachtig.
In de voetnoten en de kroniek (tijdsverloop) in deze nieuwe bronuitgave wordt dit gedetailleerd opgevolgd en zo wordt geduid, dat en hoe Nietzsche zijn literaire plannen in de loop der jaren wijzigde, tot hij uiteindelijk, eind augustus 1888, geheel afzag van publicatie van een werk onder de titel Der Wille zur Macht. Versuch einer Umwerthung aller Werthe.
Het is dan ook volkomen onbegrijpelijk dat in 1992 Thomas Graftdijk dat niet bestaande werk heeft vertaald en dat uitgeverij Boom dit in zijn collectie heeft opgenomen – daarbij de hoofdtitel en de ondertitel omdraaiend. In het Nederlandse taalgebied wordt zo de suggestie versterkt dat Nietzsche zo’n werk toch wel ongeveer voor ogen moet hebben gehad. Quod non.
26 augustus 1888
- Nietzsche noteert nog maar eens een reeks hoofdstuktitels onder de titel Der Wille zur Macht. Dit is zijn “letzter Plan” (consensus onder Nietzsche vorsers). Hij had al diverse ontwerpen gemaakt, en verworpen. Daarna komt de titel ‘Der Wille zur Macht’ niet meer terug. De ondertitel ‘Umwerthung aller Werthe’ wel, met nieuwe rubrieken. Daar wordt bijv. de ‘Antichrist’ genoemd. Kort nadien zijn er plots ook allerlei variaties op ‘Götzendämmerung’ te vinden (op zoek naar de titel). Laatstgenoemde boekje is kort nadien zels al persklaar (“ins Reine” geschreven). Opnieuw een uittreksel uit zijn filosofie in fragmenten, niet het begin van een systematisch omvangrijk werk… zoals het door zus en vriend uit allerlei niet afgewerkte notities samengesteld fictieve (fake) boek.
NOOT: Deze notitie is gebaseerd op het voorwoord in de Nederlandse uitgave. De Duitse tekst is eind jaren 1970 voor het eerste verschenen, daarna opgenomen in de Kritische Studienausgabe (KSA). De Nederlandse vertaling dateert van 2001. In de Duitse editie wordt de erg verwarrende wordingsgeschiedenis van ‘Die Wille zur Macht’ keurig netjes uit de doeken gedaan. De bron: Giorgio Colli en Mazzino Montinari: Friedrich Nietzsche, Sämtliche Werke. Kritische Studienausgabe in 15 Bänden (KSA). München/Berlijn-New York (Deutscher TaschenbuchVerlag /Walter deGruyter) 1980; 1988 (2de druk) [terug]